W sezonie grzewczym szczególnie dbamy o szczelność pomieszczeń, aby nie wpuszczać zimna i zapewnić domownikom komfortową temperaturę. Tymczasem wymiana powietrza jest niezbędna dla naszego zdrowia, komfortu i bezpieczeństwa. Nabiera szczególnego znaczenia zimą, gdy bardziej jesteśmy narażeni na infekcje.
W przewietrzonych wnętrzach żyjemy zdrowiej
Jakość powietrza w naszych domach ma istotny wpływ na nasze zdrowie, samopoczucie, koncentrację czy efektywną naukę, z czego nie zawsze zdajemy sobie sprawę. Okazuje się, że ma ona także duże znaczenie w walce z infekcjami i alergiami, co jest szczególnie istotne w okresie jesienno-zimowym, gdy jesteśmy na nie bardziej narażeni, a w pomieszczeniach, gdzie nie zadbano o dobrą wentylację kumulują się zarazki i alergeny.
„Szczególnie zimą, gdy mamy tendencję do przesadnego uszczelniania pomieszczeń, a przez to gromadzenia się w nich zbytniej wilgoci i zarazków, wskazane jest regularne wietrzenie. Również podczas trwania infekcji, ponieważ mroźne powietrze najlepiej zabija wszelkie zarazki i obniża stężenie patogenów” – mówi internista dr Katarzyna Bukol-Krawczyk.
Warto wiedzieć, że przeciętna rodzina wytwarza 10 litrów wilgoci dziennie, co odpowiada ilości wody rozlanej z dużego wiadra na podłogę każdego dnia. Optymalny poziom wilgotności w okresie zimowym wynosi 40-60 proc. Suche powietrze powoduje wysychanie śluzówek, obniża odporność na infekcje i przyspiesza proces starzenia się skóry, a nawet może powodować problemy z koncentracją. Niekorzystny jest również zbyt wysoki poziom wilgotności, sprzyja rozwojowo pleśni i grzybów w pomieszczeniach, często powodujących alergie. Nadmiar wilgoci powinien być odprowadzany z pomieszczenia przy pomocy odpowiedniej wentylacji, jeśli chcemy zminimalizować ryzyko zachorowania. Poza tym zła jakość powietrza, może powodować zespół dolegliwości określany mianem syndromu chorego budynku. Występuje on u co najmniej 20-25 proc. osób długotrwale przebywających w pomieszczeniach, również w budynkach mieszkalnych. „Najczęściej zgłaszane objawy to bóle i zawroty głowy, omdlenia, uczucie duszności, mdłości, objawy przemęczenia, podrażnienia błon śluzowych, nosa, gardła i śluzówek oczu” – komentuje dr Bukol-Krawczyk.
Pamiętaj o wietrzeniu – szczególnie zimną!
Najprostszym sposobem zadbania o dobrą jakość powietrza w naszych domach jest wietrzenie pomieszczeń poprzez okna, o czym często zapominamy w okresie zimowym. Jest ono skuteczne i odpowiednie w wielu sytuacjach: rano, po wstaniu z łóżka, po kąpieli, w trakcie gotowania, sprzątania, pomieszczeń, dzięki czemu będziemy mogli oddychać zdrowszym powietrzem. Pamiętajmy, że najbardziej wrażliwi na zanieczyszczenia powietrza są ci, którzy przebywają w domu najwięcej: dzieci, kobiety ciężarne, osoby starsze i chorzy” – dodaje.
Regularne przeglądy systemu wentylacji – o tym mówi prawo
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w każdym mieszkaniu należy przynajmniej raz w roku sprawdzić skuteczność działania wentylacji. „Do kontroli wentylacji naturalnej (zwanej potocznie grawitacyjną) są uprawnieni mistrzowie kominiarscy. Powinni ocenić czy jest zapewniony odpowiedni dopływ powietrza zewnętrznego. Sprawdzana jest szczelność okien i zastosowanie nawiewników. Kontrolowane są kanały wywiewne – czy są w należytym stanie i czy działają sprawnie. Kanały muszą być szczelne i drożne. Przeprowadzane są pomiary wydajności kanałów, które powinny się odbywać w zasadzie od jesieni do wiosny, gdyż latem ich wyniki są niemiarodajne. Ponadto kontrolowany jest przepływ powietrza pomiędzy drzwiami wewnętrznymi w mieszkaniu” – wyjaśnia Tomasz Trusewicz.
Czego się wystrzegać – zakryta kratka wywiewna, zbyt szczelne okna bez wentylacji
Najwięcej błędów związanych z eksploatacją wentylacji wynika z nieznajomości zasad jej funkcjonowania. „Nie każdy ma świadomość, że aby wentylacja działała poprawnie, konieczne jest zapewnienie dopływu do mieszkania odpowiedniej ilości świeżego powietrza” – komentuje Tomasz Trusewicz, dyrektor Stowarzyszenia Polska Wentylacja. Tyle powietrza ile mają usuwać kanały wywiewne musi jednocześnie dopływać do mieszkania. Bez odpowiedniego nawiewu kanały wentylacyjne nie będą prawidłowo działać, a wymiana powietrza w mieszkaniu będzie nieskuteczna. Co więcej, będzie dochodzić do odwrócenia kierunku przepływu powietrza w kanałach wywiewnych. Powietrza zamiast opuszczać mieszkanie, będzie napływać tymi kanałami. Zjawisko to odczuwane przez mieszkańców jako nawiew zimnego powietrza przez kratki wentylacyjne jest nie do powstrzymania do czasu zapewnienia kontrolowanego napływu powietrza przez nawiewniki w oknach lub w inny skuteczny sposób.
Najczęściej popełniamy błędem jest uszczelnianie okien i innych elementów budynku w trosce o ochronę przed jego wyziębieniem. Prowadzi to w efekcie do osłabienia wentylacji lub nawiewu z kratek wentylacyjnych. Konsekwencją jest także zawilgocenie mieszkania – w pierwszej kolejności objawiające się zaparowaniem okien. Niedopuszczalne, a często zdarzające się, jest także zakrywanie, zaklejanie kratek wywiewnych. Jest to szczególnie groźne w tych mieszkaniach, w których jest spalany gaz lub znajdują się kominki.
Pamiętajmy zatem o regularnym wietrzeniu pomieszczeń i dbajmy o sprawną wentylację. Choćby z uwagi na fakt, że człowiek wykonuje 22 tys. oddechów dziennie, a w 90 proc. swojego czasu spędza w budynku.
