Prognozy na kolejne lata nie pozostawiają złudzeń. Proces starzenia się społeczeństwa systematycznie postępuje. Ostatnie dane wskazują, że w Polsce żyje ponad 9 mln seniorów, a do 2050 roku liczba ta wzrośnie nawet o ponad 40%. W kolejnych latach zwiększy się też populacja osób w wieku 60-79 lat, a po 2026 roku dynamicznie wzrośnie liczba 80-latków. Żyjemy dłużej i aktywniej, a od życia chcemy więcej. Jak na te zmiany zapatruje się branża projektowa? Czy demografia w designie ma znaczenie? Przekonamy się już w październiku podczas Łódź Design Festival.
Tegoroczne hasło festiwalu to OD.NOWA. Prezentowane wystawy i przygotowane wokół nich wydarzenia poruszają temat projektowania w dynamicznie zmieniającym się świecie. Te zmiany dotyczą postępu technologicznego, zmian demograficznych, funkcjonowania miast i potrzeb ich mieszkańców. To właśnie temat osób starszych, i tworzenia zgodnie z ich potrzebami, będzie jednym z głównych zagadnień tegorocznej edycji festiwalu. Seniorzy stają się coraz liczniejszą grupą społeczną. W krajach Europy Zachodniej, USA czy Australii już dawno zauważono konieczność stosowania nowatorskich rozwiązań, skierowanych również do osób starszych. Jak jest w Polsce? Z każdym rokiem przybywa projektów tworzonych właśnie z myślą o tej grupie.
– Na rynku pojawia się coraz więcej ciekawych rozwiązań, które wspierają seniorów w codziennym życiu. Mimo to, ten obszar projektowania dopiero się w Polsce rozwija. Wiemy, że osoby starsze chcą być jak najdłużej samodzielne i niezależne, a przy tym cenią sobie nawiązanie do tradycji i wygodę. Produkty, którymi się otaczają mają im pomagać, ale nie powinny ich stygmatyzować. Podczas Łódź Design Festival chcemy zwrócić uwagę na te kwestie. Hasło przewodnie tegorocznej edycji nie jest przypadkowe. Na nowo będziemy się zastanawiać nad tym, jakie powinno być projektowanie w dynamicznie zmieniającym się świecie – mówi Aleksandra Kietla, rzecznik prasowa, dyrektor ds. promocji Łódź Design Festival.
Projektowanie na nowo
Podczas festiwalu prezentowana będzie wystawa New Old – projektowanie dla nas w przyszłości, która inspiruje do przeanalizowania na nowo podejścia do wzornictwa dedykowanego osobom starszym. Próbuje odpowiedzieć na pytania: czy istnieje sposób, aby poprzez projektowanie pomóc ludziom żyć w lepszym zdrowiu i szczęściu? W jaki sposób projektanci mogą sprostać potrzebom starzejącego się społeczeństwa? Kuratorzy wystawy, Helen Hamlyn oraz Jeremy Myerson, temat ujęli w 6 sekcjach: Starość, Tożsamość, Dom, Wspólnota, Praca oraz Mobilność. Każda z kategorii stanowi wyzwanie dla designerów, aby stworzyć realizację na miarę współczesnych potrzeb, stanowiącą odpowiedź na problemy, z którymi muszą zmierzyć się ludzie starsi.
Demografia w aranżacji wnętrz
Tak jak zmienia się nasza kondycja, potrzeby i nawyki, tak samo powinno zmieniać się otoczenie, w którym przebywamy. Podczas festiwalu projektanci udowodnią, że nawet niewielkie zmiany w przestrzeni mogą znacząco ułatwić życie osobom starszym. Wymiana mebli kuchennych na takie, przy których nie trzeba się schylać, lekkie krzesełka i taborety, które bez problemu mogą być przenoszone w inne miejsca domu – takie rozwiązania gwarantują funkcjonalność i wygodę na przyszłość. Bardzo ważnym elementem wykończenia wnętrz jest podłoga. Zbyt śliskie powierzchnie mogą spowodować upadek, a ten w konsekwencji może przyczynić się do poważnych problemów zdrowotnych, które u osób w podeszłym wieku ciągną się latami. Dlatego aranżując przestrzeń warto patrzeć na mieszkanie całościowo.
– Przy projektowaniu rozwiązań dla seniorów powinniśmy pamiętać przede wszystkim o ograniczeniach, z jakimi się borykają. Z biegiem lat codzienne czynności zaczynają zajmować coraz więcej czasu i sprawiają większe problemy. Z drugiej strony osoby starsze chcą cieszyć się życiem i niezależnością, a dzięki rozwojowi nauki i zmianom społecznym, pozostają aktywne o wiele dłużej niż było to możliwe jeszcze dwadzieścia lat temu. Dlatego też aranżując mieszkanie warto pomyśleć o tym, żeby każde z pomieszczeń było funkcjonalne, bezpieczne, ale też wygodne. W kuchni dobrze jest zainwestować w meble, które nie wymagają schylania się, czy wchodzenia na krzesło, żeby sięgnąć ulubioną zastawę. Wszystkie akcesoria powinny być w zasięgu ręki seniora. Pokój dzienny to miejsce szczególne dla osób starszych, tutaj spędzają wiele czasu, dlatego warto pomyśleć o odpowiednim oświetleniu oraz wygodnej sofie lub fotelu z podnóżkiem, które zagwarantują należyty odpoczynek. Rozwiązań jest naprawdę wiele, trzeba się jedynie wczuć w potrzeby osoby starszej – mówi Katarzyna Jaros-Puzio, dekorator wnętrz i projektant IKEA.
Klasyka ponad wszystko
Nawiązanie do tradycji to trend, który stale powraca i jest często wykorzystywany przez projektantów w aranżacji przestrzeni mieszkalnej. Retro inspiracje są doskonałym rozwiązaniem również dla osób starszych, które cenią sobie klasyczne detale. Wzorzyste posadzki z lat 20-tych i fascynacja naturalnymi fakturami zamkniętymi w geometrycznych formach to kolekcja Wawel Ceramiki Paradyż, która pojawi się na festiwalu. W październiku najnowsze realizacje Mecenasa Festiwalu będą dostępne między innymi w ramach aranżacji wystawy must have.
W skórze seniora
Projektowanie dla osób starszych wymaga uwzględnienia ograniczeń, z których często młodzi designerzy nie zdają sobie sprawy. Naukowcy z Uniwersytetu przyrodniczego w Poznaniu, we współpracy z partnerami z 9 państw Regionu Morza Bałtyckiego oraz firmą Get Models Now postanowili zmierzyć się z tym problemem. W ramach projektu “BaltSe@nioR” opracowali specjalny kombinezon, który symuluje ograniczenia ruchowe, z jakimi na co dzień borykają się osoby starsze. Dzięki niemu designerzy będą mogli otrzymać cenne wskazówki, przydatne podczas projektowania nowych rozwiązań dla tej grupy.
Projektowanie inkluzywne
Organizatorzy festiwalu podkreślają, że tak naprawdę najważniejsze jest to, aby projektując przedmioty codziennego użytku czy przestrzenie publiczne, tworzyć je tak, aby zaspakajały potrzeby różnych grup odbiorców i były atrakcyjne i funkcjonalne dla osób w różnym wieku i o różnym stopniu sprawności fizycznej.
Więcej na temat festiwalu na stronie: http://www.lodzdesign.com